infolinia
+48 32 445 30 80
Serwis 24/7
+48 32 445 30 89
W czasie każdego procesu technologicznego powstają produkty uboczne. W przypadku jednych będzie to np. dym i opary, a w przypadku innych różnego rodzaju pyły. To właśnie na tym drugim elemencie skupimy się w tym artykule.
Pyły, pochodzące najczęściej z obróbki rozmaitych materiałów, często mogą być szkodliwe dla zdrowia człowieka, jeżeli dostaną się do układu oddechowego. Właśnie dlatego stanowiska, na których wykonywane są tego typu prace, podlegają dokładnej kontroli. Oczywiście, nie wszystkie rodzaje pyłów zagrażają zdrowiu pracowników. Niektóre w ogóle nie są wdychane ze względu na rozmiar cząsteczek, niektóre są całkowicie neutralne dla ludzkiego organizmu. Aby jednak umożliwić rozróżnianie, które są szkodliwe dla zdrowia, a które nie, powstała specjalna klasyfikacja pyłów w procesach technologicznych, gdzie zawarte zostały dane dotyczące wymiarów cząsteczek poszczególnych ich rodzajów oraz ich wpływ na ludzkie zdrowie.
Klasyfikacja różnego rodzaju pyłów i włókien, które mogą pojawić się podczas procesów technologicznych, z odpowiednim podziałem według rozmiaru cząsteczek i ich wpływu na ludzkie zdrowie, została zawarta w rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 6 czerwca 2014 roku. W dokumencie zawarto informacje dotyczące dopuszczalnych wartości stężeń i natężeń czynników szkodliwych w środowisku pracy (Dz. U. poz. 817). Według tego rozporządzenia pyły, z którymi możemy mieć styczność podczas pracy i przeprowadzania różnych procesów technologicznych, dzielimy na:
1. pył całkowity – czyli zbiór wszystkich cząstek otoczonych powietrzem, znajdujących się w określonej objętości powietrza;
2. pył respirabilny – czyli zbiór cząstek przechodzących przez selektor wstępny o przepuszczalności charakteryzowanej według wymiarów cząstek, opisanej logarytmiczno-normalną funkcją prawdopodobieństwa, o średnicy aerodynamicznej około trzy i pół mikrona i z geometrycznym odchyleniem około półtora mikrona;
3. włókna respirabilne – czyli włókna, których długość przekracza pięć mikronów, a ich maksymalna średnica wynosi trzy mikrony i które mają stosunek długości do średnicy > 3.
Jak więc wyraźnie widać, odpowiednia klasyfikacja pyłów istnieje nawet w prawie, a więc nie jest to kwestia, którą pracodawca może się nie przejmować. Jeżeli podczas pracy na stanowisku pojawiają się szkodliwe pyły (mogą być one np. odpadami pochodzącymi z obróbki materiału), to należy zadbać o to, aby pracownik miał z nimi jak najkrótszą styczność lub aby w ogóle tej styczności nie było. Kluczem będzie tutaj inwestycja w odpowiedni system wentylacyjny lub odpylający, którego zadaniem będzie zbieranie wszystkich pyłów i pozbycie się ich np. poprzez wypuszczenie ich na zewnątrz budynku.
Jak już wspomnieliśmy, największymi źródłami emisji pyłów są różne procesy technologiczne wykorzystywane w wielu przedsiębiorstwach. Wskazaliśmy również, że najwięcej pyłów powstaje w wyniku obróbki mechanicznej różnych materiałów. Na pierwszym miejscu wśród głównych źródeł emisji pyłów jest mielenie. Trudno się temu jednak dziwić, ponieważ jak wszyscy doskonale wiemy – mielenie polega na przetworzeniu danego elementu właśnie na pył, co niemal automatycznie sprawia, że jest to najbardziej pyłotwórczy proces.
Podobnie jest w przypadku kruszenia – tutaj również charakterystyka tego procesu technologicznego sprawia, że podczas jego trwania powstaje dużo pyłu. Natomiast na następnych pozycjach możemy spotkać m.in. przesiewanie, transport i mieszanie materiałów sypkich oraz ich obróbka, do której zaliczane są wszelkiego rodzaju cięcie, szlifowanie czy polerowanie.